De vrouw in de trouwbus, Nico Dijkshoorn en ook mijn verlangen naar verbinding

Het houdt me al jaren bezig. De vraag hoe gelovigen (of kerkelijken) en niet-gelovigen (niet-kerkelijken) elkaar werkelijk en inhoudelijk kunnen vinden, boeit me mateloos.

De plotselinge vraag in de trouwbus, en de tweet van Nico Dijkshoorn
Een paar jaar geleden sprak ik in een kerkelijke trouwdienst. Hij geloofde, zij niet. Ze wilden allebei in een kerk trouwen, en graag leidde ik de dienst. Twee families. Vijftig procent niet-gelovigen en vijftig procent gelovigen zaten voor mijn neus. Keurig verdeeld, en ongetwijfeld ook door elkaar heen.

Na de dienst stonden er buiten twee bussen klaar. Een voor de ene familie, en een voor de andere. Uiteraard stapte ik in de bus vol ongelovigen, ook omdat ik me vaak bij die mensen meer op mijn gemak voel en ik in de bus vol gelovigen niet over dominee-zijn (wat ik toen was) en de kerk hoefde te praten… Ook niet echt feest-onderwerpen, zogezegd. 🙂

Ik stap in die bus, en ga zitten aan een vierzits-tafel met drie twintigers. Een van de jonge vrouwen neemt meteen het woord, en zegt tegen me: ‘Ik vond het een mooie samenkomst en preek. Dankjewel daarvoor. Maar, eh, jij bent dus gelovig hè? En ik ben dat niet. Dus jij denkt dat ik naar de hel ga?’

Bam. Wat een vraag. Vanuit het niets.
Het gaat me nu niet even over het gesprek dat we toen voerden.
Het gaat me over het gegeven dat die vraag zomaar kwám.

En die vragen komen wel vaker vanuit het niets.
Deze week twitterde Nico Dijkshoorn, de bekende columnist bij DWDD en Voetbal International, dit:

De twee reizen 
Ik concludeer: niet alleen gelovigen, onder wie ik mijzelf reken, verlangen naar contact met niet-gelovigen. Van de andere kant gebeurt precies hetzelfde: niet-gelovigen zitten met geloofs- of religieuze vragen, en voelen de behoefte die te delen.

We hebben vragen aan elkaar. Maar in de praktijk komen we elkaar óf niet tegen óf – en dat komt denk ik vaker voor, bijvoorbeeld op de werkvloer waar gelovigen en niet-gelovigen bij elkaar zijn – voeren we het werkelijke, inhoudelijke gesprek niet. In rust. Met respect en nieuwsgierigheid. Er zit zomaar een gevoelde spanning tussen beide groepen, terwijl we naar een ont-spannend gesprek verlangen.

Beide groepen hebben wat te leren, denk ik. En ik begin bij mijn eigen groep, de gelovigen.

Gelovigen zijn gewend om vooral veel aandacht te hebben voor de relatie tussen God en henzelf. Dat wordt wel ‘de reis naar boven’ genoemd. Denk aan aandacht voor de kerkdienst, de ‘redding van onze ziel’, aanbiddingsruimte, stille tijd (persoonlijke tijd met bijbel en gebed), enz. Wat gelovigen hierbij kunnen vergeten is de eigen persoonlijkheid. Jijzelf. Wie ben jij? Waar kom jij vandaan? Welke wonden heb jij opgelopen? Wat denk jij écht zélf? Gelovigen kunnen de neiging hebben om met gebruik van religieuze taal en vormen zichzelf en hun eigen levensloop totnogtoe te vergeten. Het is alsof ze graag en lang en misschien wel voor altijd stilstaan bij de woorden die Jezus hoorde bij zijn doop (Marcus, hoofdstuk 2): ‘Dit is mijn geliefde zoon, in wie ik vreugde vond.’ Maar de woestijnreis die Jezus de weken na die doop en gehoorde stem maakte en waar hij diep met zichzelf in aanraking kwam, maken zij zelf (nog) niet. Anders gezegd: de reis naar boven is geliefd, ‘de reis naar binnen’ slaat menig gelovige liever over.

De Paus schreef het in zijn laatste encycliek: ‘Wie God wil leren kennen, maar zichzelf en zijn eigen rol in de wereld daarbij overslaat, zal God niet kunnen vinden.’

En nu de niet-gelovigen of niet-kerkelijken. Zij slaan de ‘reis naar boven’ als vanzelf over. Ze zijn vaak niet met God en geloof opgegroeid, spreken de taal niet, en hebben soms echt een aversie tegen kerk en geloof. Maar wat zij wel hebben is de tijd en ruimte om met zichzelf aan de slag te gaan. Denk aan alle mogelijkheden voor yoga, de sportschool, ontwikkelingscursussen, coaching, The School of Life, opleidingen, mindfulness, zen-trainingen, enz. enz. Niet-gelovigen staan dus eerder open voor ‘de reis naar binnen’ (Wie ben ik?) dan gelovigen, die op hun beurt God eerder “het werk” laten doen – soms ook nog eens gevoed door dogma’s en donkere mensbeelden. De kunst voor niet-gelovigen is om innerlijke ruimte te ontwikkelen tijdens hun reis naar binnen, hun tijd met zichzelf. Wat zeggen de vondsten die je daar opdoet over God, en over ‘de reis naar boven’? Hoe komt het dat veel mensen zich in een woestijn voelen lopen, alleen, zonder stem van buitenaf die resoneert met hun eigen diepe innerlijke stem: ‘Ik ben geliefd’?

Werk aan onze eigen winkels
De crux en de opening voor gesprek ligt in de ‘reis naar binnen’. Wat denk ik? Wat voel ik? Waar word ik geraakt? Waar loop ik op mijn levensweg? En kunnen we daar over sparren?

Ik hoor het in de vraag van die twintiger.

Ik zie het in de tweet van Nico Dijkshoorn.

Ik hoor het ook in de religieuze taal die gelovigen kunnen spreken om het maar niet over zichzelf te hoeven hebben.

Van beide kanten is er werk aan de winkel. En ik werk hier graag aan mee.

PS. In mijn coach- en inspiratiepraktijk Leefjijwijzer begeleid ik mensen, kerkelijk en niet-kerkelijk, om de ‘reis naar binnen’ te maken. Dat vormt de basis voor ‘de reis naar boven’ en ook voor ‘de reis naar buiten’: welk werk past bij mij? Waar ligt mijn roeping? Welk plekje is echt voor mij? De basis, de reis naar binnen, is dus de kennismaking met onszelf in al haar gelaagdheid! Zo mooi. En goed!
Overweeg het ook eens, check www.leefjijwijzer.nl.coaching of www.leefjijwijzer.nl/selfscan (geen coaching, wel leg je een stevige, duurzame basis) en neem vrijblijvend contact met me op.