Het Onzevader zit in ons allemaal

De paus heeft de wereld opgeroepen om straks om 12.00u met elkaar het Onzevader uit te spreken. Ik doe er met mijn gezin graag aan mee.

Waarom?

Omdat ik geloof en graag wil verklaren dat het Onzevader het meest verbindende gebed dat ons is overgeleverd. Het doet volkomen recht aan ons hele mens-zijn en aan de goddelijke Bron vanwaaruit wij voortkomen, vanwaaruit wij leven en waarnaar we ooit terugkeren.

Bid daarom als volgt: ‘Onze Vader in de hemel, laat uw naam geheiligd worden, laat uw koninkrijk komen en uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel. Geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben. Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij hebben vergeven wie ons iets schuldig was. En breng ons niet in beproeving, maar red ons van het kwaad. Want aan u behoort het koningschap, de macht en de majesteit tot in eeuwigheid. Amen.

[Jezus van Nazaret, in Matteüs 6: 9-13]

Het Onzevader en het enneagram
Ongeveer 15 jaar ken ik nu het zogenaamde Negentypen-model dat je misschien wel kent onder de Griekse naam: het enneagram. Het model dat onze onbewuste reactiepatronen in denken, doen en voelen in kaart brengt, bestaat uit negen typen. Ik noem het “lenzen”, omdat ze inzicht geven in de manier waarop wij persoonlijk en bij voorkeur naar onszelf, naar anderen en ook naar God kijken.

We hebben allemaal een favoriete lens die we het liefst en het langst opzetten en waar we ons het lekkerst in voelen, maar let op…. nu komt het…. we zijn toch echt allemaal ook in bezit van de andere acht.

De grap of het wonder (kies maar) is dat je in het Onzevader alle negen typen van het enneagram terugziet. En ik kan het door de oproep van de paus niet laten om dat (uiteraard ook té) kort en krachtig te beschrijven. Heel persoonlijk, naar jou.

Ik ben benieuwd. Welke Typebeschrijving(en) doet wat met jou? In welke herken jij jezelf het meest?

—————————————————————————————————————

Ben jij een type dat gericht is op harmonie, vrede en verbinding? Ben je verdraagzaam en rustgevend? Voel jij je goed als de groep zich goed voelt? Vermijd je conflicten omwille van het ‘wij-gevoel’? En is de liefde jouw hoogste waarde en doel, en vind je meer en meer ook jezelf de moeite waard om geliefd te zijn?

Dan vind jij het ongetwijfeld fijn dat het gebed zo begint:

‘Ónze Vader…’ (waarbij we ervan uitgaan dat die Vader – de Bron van alles en iedereen – gezond en dus een en al liefde is.) #enneagramtype9 #DeVredestichter

—————————————————————————————————————

Ben jij een type dat gericht is op volmaaktheid en perfectie? Heb je een soort innerlijk, moreel kompas voor wat goed en fout is? Ben je gedisciplineerd en houd je van orde, netheid, zorgvuldigheid en zuiverheid? Kun je absoluud niet tegen spellingfouten en móet je daar iets van zeggen? Onderdruk en vermijd je die ergernis en boosheid in je? En: gebruik je regelmatig woorden als ‘goed zo!’, ‘juist!’, ‘precies!’, ‘klopt!’, ‘exact!’ of ‘zo moet het (niet)!’ Ben je gauw verongelijkt omdat alles (relatie, gezin, werk, klus) gewoon goed moet of veel beter kan gebeuren,

Wat een mooi streven! Met perfectie en perfectionisme is niks mis! Je kunt er natuurlijk wel eens helemaal gek van worden. Maar relax maar. Ga maar ontspannen om de bestaande imperfecties. De perfectie bestaat al.

‘… in de hemel.’

Je wilt de hemel (de perfectie, de volmaaktheid, God zelf!) graag op aarde zien. Wauw. Maar juist omdat die hemel en die God al bestaat…. ga voor die volmaaktheid in vertrouwen en rust. #enneagramtype1 #DePerfectionist

—————————————————————————————————————

Ben jij een type dat gericht is op het helpen van anderen? Zie en voel jij al snel aan wat een ander nodig heeft? Ben je hartelijk en sociaal? Vind je dat iedereen warmte, zorg en barmhartigheid verdient? Hou je ervan om wonden bij anderen te helen en steek je daar veel tijd in? Kijk je snel voorbij aan je eigen behoeften, en onderdruk je die regelmatig? Verlang je diep van binnen naar (het bestaan van) onvoorwaardelijke liefde, zodat ook jij – net als Onze Vader – kunt geven zonder iets terug te hoeven krijgen?

Wat zou je ervan vinden om in eigen wil en in alle vrijheid dit te zien gebeuren:

‘Laat uw naam geheiligd worden.’

Heiligen is o.a. heel en gezond maken. Gods naam kan door zowel gelovigen als niet-gelovigen flink worden verziekt. Gods naam verdient de grootste zorg. #enneagramtype2 #DeHelper

—————————————————————————————————————

Ben jij een type dat gericht is op succes en uitblinken? Hou je van presteren en winnen? Houd je je graag bezig met sales en marketing? Voel jij gewoon aan wat de beste mnaier is om producten aan de man brengen? Ben je doelgericht, positief en gedreven? En kun jij, om je doelen te bereiken, jezelf als een kameleon aanpassen aan alle omstandigheden? Denk jij: “Linksom of rechtsom – als het doel maar bereikt wordt!” Heb jij het nodig dat je hierin meer en meer groeit naar eerlijkheid en oprechtheid, zodat de hoop dat het goed komt en je gewaardeerd wordt om wie je werkelijk bent (en niet om wat je allemaal hebt gepresteerd en bereikt) werkelijk waar voor je wordt? Wil je doelen bereiken zonder dat je daarvoor je hart en gevoel moet uitschakelen?

Dan zou je deze hoop wel eens kunnen voelen:

‘Laat uw koninkrijk komen.’

Israël leefde eeuwen in verwachting van het koninkrijk van God. Een nieuwe wereld waarin recht en gerechtigheid heerst. Eerlijkheid en vrede. Jezus maakte dit doel in zijn leven duidelijk. En ging ervoor. En verloor hierbij nooit zijn hart, en ging nooit voor de korte klap. Hij leerde het en leefde het uit: hoop is een geduldige en pijnlijke hartzaak! #enneagramtype3 #DeBereiker

—————————————————————————————————————

Ben jij een type dat gericht is op anders en op bijzonder en speciaal zijn? Kleed jij je graag anders? Houd je er een andere levensstijl op na dan de meerderheid, en houd je je daar aan? Is ‘alto’ of ‘alternatief’ geen vies woord voor jou? Heb je een hekel aan alledaagsheid en sleur? Ben je fijngevoelig, meelevend, melancholisch, creatief en introspectief? Ga jij voor gerechtigheid op de wereld? Voel jij het onrecht in de wereld in je eigen lijf botsen? Voel jij ook haarfijn aan wat een ander voelt (en zelfs beter dan wat je zélf voelt)? Wil jij ten diepst oorspronkelijk zijn? Voel je je ergens verbonden met de bron – buiten en (vooral) in ons? En wil jijzelf ten diepste of ten hoogste ook geloven dat je erbij hoort? Zou je meer balans willen voelen en alledaagsheid ook gezond willen omarmen?

Dan ben je het ongetwijfeld eens met dit gebed. Nee, jij voelt die! Jij voelt het holisme!

‘Laat uw wil gedaan worden, op aarde zoals in de hemel.’

Niet ras, afkomst, geloof, kerkkeuze bepaalt wie bij de familie van God hoort. Jezus zegt: ‘Iedereen die de wil van mijn Vader doet, die is mijn broer en zus.’ Wie wil met Jezus meewerken aan het verenigen van de hemel en aarde? #enneagramtype4 #DeIndividualist

—————————————————————————————————————

Ben jij een type dat gericht is op kennis? Vind jij dat er altijd iets nieuws te leren en te ontdekken is? Hou je misschien van (veel) lezen en onderzoeken? Ben je scherpzinnig, leergierig, nieuwsgierig, beschouwend en onafhankelijk? Voel je je diep van binnen eigenlijk niet zo welkom in de wereld (je haat verjaardagen en praten over koetjes en kalfjes) en is jouw opgedane en zorgvuldig gedeelde kennis de brug naar die wereld? Trek je je graag terug om energie en nieuwe kennis op te doen? Zou je er op willen vertrouwen dat de juiste kennis op het juiste moment aanwezig is, en je je dus volledig kunt laten zien? Juist omdat je capabel genoeg bent? Zie je jezelf wel eens als gulzig of een tikkeltje hebzuchtig als het om het je eigen ruimte, privacy, tijd en kennis gaat? Heb je een haat-liefde-verhouding met hamsteren? Wil je dat (vooral wat kennisvergaring betreft), maar voel je dat het je vooral ook erg moe maakt? Heb je een rijk gevoelsleven, maar deel je dat moeilijk met anderen, introvert als je (voor je gevoel meer dan anderen) bent?

Dan resoneert misschien de volgende zin van het Onzevader wel in jou:

‘Geef ons vandaag het brood dat we dagelijks nodig hebben.’

Genieten van en dealen met genoeg, that’s the spirit! #enneagramtype5 #DeWaarnemer

—————————————————————————————————————

Ben jij een type dat gericht is op veiligheid en loyaliteit? Ben je een ster in het inschatten van risico’s? Ben je behoedzaam, een tikkeltje conservatief en sta je vaak voor de instandhouding en de blijvende waarde van tradities? Zie je jezelf als een harde werker, een bezige bij? Hou je van het team- en saamhorigheidsgevoel? Heb je een scherp oog voor verkeerd gedrag en wijs je dat snel aan? Vind je trouw en betrouwbaarheid de belangrijkste waarden, en koester je die bij jezelf zoals een hond zijn puppy’s of het huis van de baas beschermt en bewaakt? Wil je meer en meer werken aan het geloof en vertrouwen in jezelf, anderen en de wereld. Twijfel en (be/ver)oordeel je veel of gemakkelijk, ook jezelf? Heb je de neiging eerder fouten van anderen aan te wijzen dan je eigen angsten toe te geven (door projectie)? Schommel jij constant tussen bezorgdheid en moed? Gedraag je je zowel angstig als dapper, zowel doortastend en loyaal als koppig en wantrouwend.

Dan herken je je misschien wel in dit gebed:

‘En vergeef ons onze schulden, zoals ook wij hebben vergeven wie ons iets schuldig was.’

Wat een gebed! Niet ‘zodat’ maar ‘zoals’! Zou je niet heel graag op die manier in het leven willen staan? #enneagramtype6 #DeLoyalist

—————————————————————————————————————

Ben jij een type dat gericht is op plezier en genot? (Zo niet, dan ben ik het. ;-)) Sta je bekend om je spontaniteit, enthousiasme en optimistische levensvisie? Gebruik je vaker dan anderen positieve woorden als ‘super!’, ‘fantastisch!, ‘geweldig!’, ‘leuk’ ‘wauw!’, ‘awesome!’, ‘ongelooflijk!’, ‘lekker!’, ‘heerlijk!’ enz. Ben je nieuwsgierig, charmant, open en rijk aan ideeën? Hou je van kinderen en speel/game je zelf ook graag? Ben je gek op humor en grappen? Vermijd je pijn dan ook het liefst met relativering, luchtigheid en een goeie grap en kan de dood in jouw ogen zomaar je beste vriend zijn (Herman Finkers)? Als je christelijk bent, voel je je thuis – of juist helemaal niet – in de evangelische kerk en de Opwekkings(!)-liedcultuur. Voel je de opgelegde beperking in deze coronacrisis in je lijf? Nou ja, vóelen? Rationaliseer je pijn en beperking snel weg door juist te zeggen dat ‘zo’n crisis ook weer nieuwe kansen geeft?’ Vlucht je (te) snel weg in toekomstplannen? Naar betere tijden? Andere mensen? Nieuwe opties? Naar God? (Om zelf de pijn maar niet te hoeven voelen.) Zou je bewust of onbewust meer werk willen maken van soberheid en innerlijk werk in plaats van de gemakkelijke vlucht naar die heerlijke, fan-tas-tische verre toekomst (veel plannen maken, agenda vol!), meer durven zijn in het hier en nu? Ben je soms gevoelig voor complottheorieën en eindtijdtheorieën en heb je soms het idee dat iedereen tegen je is. Ben je gevoelig voor de verleiding van overmaat (veel eten, veel bingewatchen, veel van wat dan ook, als het maar veel is.) Heb je snel last van afleiding en ben je gevoelig voor verslavingen?

Dan is dit gebedsdeel voor jou:

‘En breng ons niet in verzoeking, maar verlos ons van het kwaad.’

Verzoeking en beproeving, daar ben jij niet onbekend mee. De verlossing werkt vanuit twee kanten: van buitenaf (Jezus: ‘Houd moed, ik heb de wereld overwonnen’) én van binnenuit (Paulus: ‘Laat je niet overwinnen door het kwaad. Maar overwin het kwaad door het goede.’) Enthousiasme betekent letterlijk: God-in-je. #enneagramtype7 #DeEnthousiasteling

—————————————————————————————————————

Ben jij een type dat gericht is op sterk zijn? Voel je veel bij en voor macht, leiderschap, delegeren en controle? Ben je actiegericht, direct, onafhankelijk? Ben je niet zo snel van je stuk gebracht en hou je ervan om uit te dagen en uitgedaagd te worden? Hou je van het gaspedaal op de snelweg en vind je het lastig om daar niet de controle over de rest van het verkeer te hebben (waardoor je je snel over andere verkeersdeelnemers opwindt)? Maakt onrecht iets in je los en wil je dat koste wat kost bestrijden vanuit een sterk rechtvaardigheidsgevoel? Heb je jezelf aangeleerd (of je voor je gevoel zelfs gepantserd) om zwakte en kwetsbaarheid te vermijden, vanuit de gedachte dat het je macht inperkt en het je kleiner en nietswaardiger maakt? Ontken je je eigen zwakte en kwetsbaarheid vaak al snel? En ga je hier gerust de strijd over aan? Kaats je de bal bij kritiek bijna automatisch (en uiteraard sterker) terug? Krijg je bij de vraag of je van plagen houdt zo’n typische glimlach om je mond? Geloof je in de onschuld van het kind en sta je als een rots voor je gezin? Zou je ook meer willen geloven in de onschuld van het kind in jezelf (wat vaak weinig aandacht heeft gekregen)? Zou je meer onbevangen en met minder controle(behoefte) of oordeel door het leven willen gaan? Warmer? Zachter?

Bid dan deze krachtige, stevige slotwoorden mee.

‘Want aan u behoort de regering, de macht en de majesteit, tot in eeuwigheid.’

Gods macht wordt door Jezus getoond. De dienende leider. Hij liet zien: kracht bestaat in kwetsbaarheid en zwakheid. Geen machtige opstanding zonder ultiem kwetsbaar en vernederend kruis. De koning van de wereld leerde het, en deed het zelf: ‘Er is geen grotere liefde dan je leven voor je vrienden te geven.’ God heeft de macht, en is in staat die macht over te dragen aan ons. Gods Geest en Mindset kan matchen met onze geest en mindset. We kennen prachtige voorbeelden in de wereldgeschiedenis. #enneagramtype8 #DeLeider

—————————————————————————————————————

En ik zie het gebeuren. In mijn dromen. In mijn verlangen. Hoe iedereen zichzelf min of meer in alle zinnen van het Onzevader herkent.

En ik hoor hoe de hele mensheid, vroeg of laat, een woord uitspreekt dat de klinkers heeft van de godsnaam JaHwèH. Er zit adem en lucht en blijvende, God-en-mens-verbindende levensenergie in het slotwoord van alle gebeden die in de naam van Jezus worden uitgesproken:

‘Amèn.’

—————————————————————————————————————

Deze blog dank ik voornamelijk aan twee boeken:

1. De door mij uitgewerkte link tussen het Onzevader en het enneagram las ik in het boek van Richard Rohr en Andreas Ebert, alleen in de Eerste Druk. Het enneagram – een weg naar zelfkennis.

2. Kleine ego’s, grote zielen. Van Elly Voorend en Piet van Haaster. Mijn opleiders Coaching & Counseling Ennegram en Transactionele Analyse.